Το βιβλίο “Η εργατική αντίσταση στα μνημόνια ” που κυκλοφόρησε από το Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο τον Απρίλιο του 2016 αποτελεί μία πολύτιμη συνεισφορά στη συζήτηση που είναι ανοικτή μέσα στην Αριστερά για το εργατικό κίνημα, για τον ρόλο που έπαιξε και συνεχίζει να παίζει στις πολιτικές εξελίξεις. Η κυρίαρχη ιδεολογία προσπαθεί να υποβαθμίσει την καθοριστική σημασία του εργατικού κινήματος και αυτό δεν αφήνει ανεπηρέαστα και τμήματα της αριστεράς. Είναι αντίστοιχη της επίθεσης η εργατική αντίσταση; Υπάρχουν οι όροι και οι προϋποθέσεις για τον τερματισμό των μνημονίων και την αντικαπιταλιστική ανατροπή;
Οι συγγραφείς του βιβλίου, που επιχειρούν να δώσουν απαντήσεις σε αυτά τα κρίσιμα ερωτήματα, είναι η Λένα Βερδέ και ο Στέλιος Μιχαηλίδης, δημοσιογράφοι στο εργατικό ρεπορτάζ της εφημερίδας Εργατική Αλληλεγγύη και μέλη του Σοσιαλιστικού Εργατικού Κόμματος που έχουν ζήσει από κοντά τους αγώνες του εργατικού κινήματος την τελευταία εξαετία.
Στις 120 σελίδες του βιβλίου ξετυλίγεται η πρόσφατη ιστορία του εργατικού κινήματος και μία εντυπωσιακή καταγραφή των μαχών που έδωσε η εργατική τάξη, από την εκλογή του ΓΑΠ έως τις μάχες με την κυβέρνηση της ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ για το ασφαλιστικό, τις ιδιωτικοποιήσεις και τον δημοσιονομικό κόφτη στο σήμερα. Καθοριστικό ρόλο σε αυτό παίζει το χρονολόγιο μέρα-μέρα που εξελίσσεται δίπλα στην αφήγηση του κειμένου και τονίζει την συνέχεια και την διάρκεια των αγώνων για όλη την αναφερόμενη περίοδο.
Η 5 Μάη 2010 ήταν η στιγμή της κορύφωση της αντεπίθεσης του εργατικού κινήματος στην επίθεση που κήρυξαν ο ΓΑΠ και το ΠΑΣΟΚ στην εργατική τάξη και τα συνδικάτα. Είχαν προηγηθεί η πρώτη απεργία που έμεινε ως πανεργατική «από τα κάτω» στις 17 Δεκέμβρη 2009 που ανάγκασε τις συνδικαλιστικές ηγεσίες να προχωρήσουν στην προκήρυξη ακόμα δύο πανεργατικών μέχρι να φτάσουμε στην «Από άποψη αριθμών πιο μεγάλη εργατική διαδήλωση από την πτώση της χούντας το 1974.Το BBC μιλούσε για μισό εκατομμύριο διαδηλωτές στους δρόμους».
Όσοι έστρεφαν τις ελπίδες τους στην εκτόνωση των αντιδράσεων, είδαν τις προσδοκίες τους να διαψεύδονται τους επόμενους μήνες καθώς η 5 Μάη πυροδότησε έναν νέο απεργιακό γύρο.
«Η συχνότητα των γενικών απεργιών το Μάη-Ιούνη του 2010 ξεπέρασε τότε οποιαδήποτε άλλη στιγμή στην ιστορία του εργατικού κινήματος. Όσο για την διάθεση, την δυναμική, την μαχητικότητα της 5 Μάη εκφράστηκε ξανά και ξανά πανεργατικά διαψεύδοντας όσους προεξοφλούσαν ένα γρήγορο απεργιακό «κύκνειο άσμα».
Η μετατροπή της κρίσης σε πολιτική θα επισφραγιστεί στις τοπικές εκλογές του Νοέμβρη του 2010 όπου ΠΑΣΟΚ-ΝΔ-ΛΑΟΣ έχασαν 2 εκατομμύρια ψήφους και η Αριστερά κατέγραψε συνολικά άνοδο μεγαλύτερη από 20%, δείχνοντας την κατεύθυνση του κόσμου που διερρήγνυε τους δεσμούς του με τους πολιτικούς πυλώνες του συστήματος.
Στο κεφάλαιο του βιβλίου «Απεργίες Διαρκείας και καταλήψεις» σκιαγραφούνται με τον πιο γλαφυρό τρόπο τα ποιοτικά προχωρήματα της εργατικής τάξης στην οργάνωση των αγώνων της. «Ο πολλαπλασιασμός των χώρων που μπήκαν στην μάχη, η διάρκεια των κινητοποιήσεων, ο συντονισμός ανάμεσα σε κλάδους, οι μορφές πάλης είχαν άμεση σχέση με το ότι, αυτούς τους μήνες, οι απεργίες έγιναν πιο έντονα από τα κάτω. Η κήρυξή τους, η οργάνωση τους, η εξωστρέφεια και η κλιμάκωσή τους ήταν αποτέλεσμα της ενεργητικής προσπάθειας της βάσης των εργαζόμενων».
Οι εργαζόμενοι στα ΜΜΜ, τον ΟΣΕ και τα ΜΜΕ ακολουθώντας αυτά τα βήματα κατάφεραν να πάρουν τον έλεγχο από τις συμβιβασμένες συνδικαλιστικές γραφειοκρατίες ενώ η μάχη των συμβασιούχων στον δήμο της Αθήνας «έγινε σημείο αναφοράς για ολόκληρο το εργατικό κίνημα αλλά και το πρώτο παράδειγμα ότι κουμάντο μέσα στους χώρους κάνουν οι καταληψίες».
Η αραβική άνοιξη, το σαρωτικό κύμα των επαναστάσεων που άλλαξε τον πολιτικό χάρτη στον αραβικό κόσμο μετά από δεκαετίας, αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για το εργατικό κίνημα και στην ελλάδα που συνέχισε να δίνει τις δικές του μάχες ενάντια στα μνημόνια, επαναφέροντας στην ημερήσια διάταξη και την επαναστατική προοπτική.
«Όταν οι καταληψίες του υπουργείου Υγείας έκαναν κεντρικό τους σύνθημα τον Φλεβάρη του 2011 «Αυτό το Υπουργείο δεν είναι της υγείας, εδώ θα γίνει της Τυνησίας ή οι απεργοί το ίδιο διάστημα φώναζαν σε όλες τις διαδηλώσεις «Κάιρο παντού» και ότι ο Γιωργάκης θα έχει την τύχη του Μπέν Αλί, έστελναν το μήνυμα ότι οι εργατικές επαναστάσεις είναι κάτι παραπάνω από έμπνευση. Αντίστοιχα το σύνθημα «Διαγραφή του χρέους οριστική αυτή είναι η απάντηση η εργατική» άρχισε να απλώνεται από τα μπλόκ της ΑΝΤΑΡΣΥΑ και του ΣΕΚ σε ευρύτερα κομμάτια απεργών, να γίνεται πανό σωματείων και ομοσπονδιών».
Αυτό το εκρηκτικό μίγμα που «έδεσε» με το κίνημα των πλατειών είναι που θα αναγκάσει μετά από 24 μήνες τον Παπανδρέου σε παραίτηση, τον «άνθρωπό τους στην Αθήνα» όπως υπενθύμιζαν οι Financial Times. Ήταν κάθε άλλο παρά ένα σύνηθες ή αμελητέο πολιτικά φαινόμενο, η πρώτη πτώση κυβέρνησης τα χρόνια της μεταπολίτευσης, μετά την πτώση της κυβέρνησης Μητσοτάκη το 1993 και πύκνωνε τα σύννεφα προβληματισμού πάνω από την κυρίαρχη τάξη. Θα ακολουθούσε η πτώση ακόμα δύο κυβερνήσεων τα επόμενα χρόνια κάτω από την πίεση του ανεξάντλητου απεργιακού κύματος.
Για την τρικομματική κυβέρνηση Παπαδήμου που προβλήθηκε ως το νέο μοντέλο συναινετικών κυβερνήσεων συνεργασίας πήρε έξι μήνες μέχρι να καταρρεύσει. Σε αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα πρόλαβαν να απλωθούν οι απεργίες διαρκείας από τον αγώνα εννέα μηνών στην Χαλυβουργία έως την αλουμινοβιομηχανία του Λουκίσα στο Περιστέρι και να εμφανιστούν τα πρώτα βήματα εργατικού ελέγχου, όπως έμπαινε στο αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα της ΑΝΤΑΡΣΥΑ, από τα απεργιακά δελτία του Alter στα απεργιακά φύλλα της Ελευθεροτυπίας.
Ο Λουκάς Παπαδήμος θα οδηγηθεί σε παραίτηση μετά την έκρηξη της 12 Φεβρουαρίου 2012 και ενώ την ίδια εβδομάδα είχαν προηγηθεί τρείς ημέρες γενικών απεργιών. Στο κεφάλαιο «Από την κάλπη στις απεργίες» υπογραμμίζεται η έκταση της πολιτικής κρίσης που ακολούθησε τον διπλό «εκλογικό σεισμό» και με την σειρά του τροφοδότησε νέο γύρω απεργιών. Στις εργατογειτονιές της Αθήνας και του Πειραιά, εκεί που είχαν ξετυλιχτεί και ξετυλίγονταν οι πιο μεγάλοι αγώνες από τις Πανεργατικές μέχρι την Χαλυβουργία, το άθροισμα ΣΥΡΙΖΑ,ΚΚΕ και ΑΝΤΑΡΣΥΑ κυμαίνονταν από 37 μέχρι 43%.
Η μάχη της ΕΡΤ το 2013 ήρθε να γκρεμίσει το success story του Σαμαρά να τσακίσει την τρικοματική κυβέρνηση, αναγκάζοντας την ΔΗΜΑΡ του Κουβέλη στην έξοδο από αυτήν και μετέπειτα στην διάλυση. Περισσότερο απ’όλα αυτά όμως έγινε το πιο τρανταχτό παράδειγμα ότι η εργατική τάξη μπορεί όχι μόνο να αποκρούσει τις επιθέσεις των από πάνω αλλά να οργανώσει την δική της κοινωνία. Μέσα από αυτήν την μάχη χτίστηκε ο Συντονισμός Ενάντια στα Μνημόνια μετά την εισβολή των ΜΑΤ στο ραδιομέγαρο.
Ταυτόχρονα η ΕΡΤ έδωσε το πιο ισχυρό χτύπημα στην κυβέρνηση από οποίο δεν κατάφερε να συνέλθει. Η πτώση των Σαμαροβενιζέλων ήταν θέμα μηνών πλέον κάτω από το βάρος των αγώνων των εργαζομένων στα νοσοκομεία,των καθαριστριών του Υπουργείου Οικονομικών και της απεργίας διαρκείας των Διοικητικών στα Πανεπιστήμια.
Η μαζική στροφή Αριστερά βρήκε έκφραση ξανά στις κάλπες με τις Ευρωεκλογές και τις δημοτικές εκλογές του 2014. Οι εκλογές του Γενάρη του 2015 έφεραν τον ΣΥΡΙΖΑ πρώτο κόμμα να σχηματίζει κυβέρνηση και ανέδειξαν μία μεγάλη αντίφαση. Η προσδοκία των εργατών για τερματισμό των μνημονίων ήρθε σε σύγκρουση με τους συμβιβασμούς του ΣΥΡΙΖΑ αναδεικνύοντας νέους αγώνες και απελευθερώνοντας μία τεράστια δυναμική. Από την πιο πολωμένη ταξική σύγκρουση μετά την μεταπολίτευση, την μάχη για το ΟΧΙ στο δημοψήφισμα της 5 Ιούλη 2015 μέχρι την απεργία της 4 Φλεβάρη 2016 και την πρόσφατη τριήμερη απεργία για το ασφαλιστικό νομοσχέδιο και τις ιδιωτικοποιήσεις 6-7-8 Μαΐου έγινε αντιληπτό ότι η εργατική αντίσταση δεν έχει κοπάσει.
Λίγες εβδομάδες μετά την υπερψήφιση όλων των προαπαιτούμενων από την βουλή η κυέρνηση ΣΥΡΙΖΑ προσπαθεί να οργανώσει την επίθεση των αφεντικών στην εργατική τάξη. Την ίδια στιγμή έχει να βρεθεί αντιμέτωπη με την απεργία διαρκείας των λιμενεργατών για να μην ξεπουληθούν τα λιμάνια, τις κινητοποιήσεις στα ΜΜΜ για να μην περάσουν οι ιδιωτικοποιήσεις και τις νέες απεργίες στα νοσοκομεία. Το βιβλίο του Στέλιου και της Λένας, αξίζει να διαβαστεί πλατιά, ειδικά απ’ αυτούς τους ανθρώπους που είναι οι πρωταγωνιστές των εξελίξεων στην περίοδο που διανύουμε.