Βιβλιοκριτική
Βιβλιοκριτική: "Η Αριστερά τώρα! ή Ο δρόμος προς την ανασυγκρότηση"

Η Αριστερά τώρα! ή Ο δρόμος προς την ανασυγκρότηση. 
Πέτρος Λινάρδος Ρυλμόν

Τιμή 6 ευρώ, 78 σελίδες 
Εκδόσεις νήσος

 

Το βιβλίο αυτό επιχειρεί να παρέμβει στη μεγάλη συζήτηση για την πορεία και τις προοπτικές της αριστεράς μετά την εκλογική ήττα του ΣΥΡΙΖΑ το 2019. Επιχειρεί μια αποτίμηση της αριστερής κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ σε αναφορά με την πορεία της οικονομίας και των διεθνών εξελίξεων με ιδιαίτερη έμφαση στην ΕΕ. Aφετηρία του είναι η αναφορά στην κρίση την οποία αποδίδει στην ηγεμονία του πελατειακού κράτους και τον νεοφιλελευθερισμό που οδήγησαν σε «παρακμιακή» σχέση με την ΕΕ και απώλεια παραγωγικού δυναμικού. Ο «εκσυγχρονισμός», ένα «ασθενές καθεστώς διαχείρισης της καπιταλιστικής οικονομίας», αποδυνάμωσε τον συνδικαλισμό και δυνάμωσε τις Τράπεζες ενώ τα μνημόνια αποτέλεσαν τομή επίθεσης στους εργαζόμενους χωρίς παραγωγική ανασυγκρότηση.

Ο ΣΥΡΙΖΑ, εκτιμά ο Π.Ρυλμόν, πάτησε σε αυτήν την εξέλιξη, έκφρασε το κόσμο της εργασίας και τα μεσαία στρώματα αλλά ηττήθηκε γιατί δεν είχε απαντήσεις «στο ρόλο της εργασίας ως παραγωγική και πολιτική δύναμη», δεν είχε σαφείς «παραγωγικούς στόχους» σε αναφορά με την κρίση του περιβάλλοντος και την ένταξη στο διεθνή περίγυρο και έτσι μπροστά στην κρίση χρέους οδηγήθηκε σε αυτό που αποκαλεί «έντιμο συντηρητισμό». Καταλογίζει στο ΣΥΡΙΖΑ ψευδαισθήσεις για ανάκαμψη, υποταγή στον «καπιταλισμό των εξορύξεων» και ότι «διατήρησε το σύστημα διαχείρισης και διοίκησης της οικονομίας». Αποδίδει την αδυναμία του στην «θεωρητική ένδεια» και στα στελέχη του κόμματος που βρίσκονταν μακριά από τον λαό. Ο ΣΥΡΙΖΑ υιοθετεί το «φορντιστικό» μοντέλο αφήνοντας τις μελλοντικές εξελίξεις να καθορίζονται από την αγορά.

Είναι μια συμβολή που προσπαθεί να επιχειρηματολογήσει κατά της δεξιόστροφης προσαρμογής στην σοσιαλδημοκρατία παλιάς κοπής από την ηγετική ομάδα που συγκροτείται γύρω από τον Αλέξη Τσίπρα. Ακόμη, κάνοντας κριτική για την αποτυχία της αριστερής διακυβέρνησης ως περιόδου υιοθέτησης πολιτικών «έντιμου συντηρητισμού» προσπαθεί να διατυπώσει ένα εναλλακτικό πρόγραμμα για το μέλλον, για την επόμενη φορά που θα βρεθεί ξανά στο κυβερνητικό τιμόνι η αριστερά.

Παρά την προσπάθεια να διατυπώσει εναλλακτική στο «συντηρητισμό» του ΣΥΡΙΖΑ αποδέχεται ότι «οι συμβιβασμοί με τους δανειστές ήταν αναπόφευκτοι», η μη ρήξη σωστή επιλογή και επιμένει ότι «η ανάληψη της κυβέρνησης από ένα αριστερό κόμμα είναι το πλέον ρεαλιστικό». Στην πραγματικότητα, ο Π. Ρυλμόν αδυνατεί να δεί την κρίση του ελληνικού καπιταλισμού στα πλαίσια της συνολικότερης πτωτικής τάσης του ποσοστού κέρδους διεθνώς που οδήγησε το σύστημα από κρίση σε κρίση εδώ και χρόνια.

Αναφέρεται σε εναλλακτικές στηριγμένες, όχι στον πρωτεύοντα ρόλο της εργατικής τάξης. Αυτός έχει χαθεί προς όφελος του «πλήθους», επιλογή που σημαίνει υποβάθμιση του ρόλου της εργατικής συλλογικότητας στον τόπο δουλειάς και αναβάθμιση των διάσπαρτων υποκειμένων. Καταλογίζει ως ελλείμματα πολιτικής της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ την αδυναμία να προσανατολιστεί σε πολιτικές «εσωτερικής ανάπτυξης» όπως η συσκευασία αντί για εξαγωγή του ελαιόλαδου, η έλλειψη τοπικής παραγωγής δεμένης με τον τουρισμό, η μη ανάπτυξη αγροτικών συνεταιρισμών, η υποτίμηση της αλληλέγγυας οικονομίας και των ΑΠΕ. Για τον Π.Ρυλμόν η κεντρική αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ είναι η «απουσία επιτελείων ολοκληρωμένου σχεδιασμού των αναπτυξιακών διαδικασιών σε τοπικό-περιφερειακό επίπεδο».

Παρά την προσπάθεια να εντοπίσει τα προβλήματα της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, η αναλυτική του προσέγγιση αδυνατεί να δει τα βασικά αδιέξοδα της στρατηγικής του. Αυτά βρίσκονται ακριβώς στη φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ ως ενός κόμματος ρεφορμιστικού που υποτάσσει τα ταξικά συμφέροντα των εργατών σε προτεραιότητες μιας ουτοπικής «ανάπτυξης εσωτερικού» τύπου. Η απόρριψη του επαναστατικού δρόμου ρήξης με τον καπιταλισμό οδηγεί κόμματα σαν το ΣΥΡΙΖΑ σε διαρκείς συμβιβασμούς υποτάσσοντας τα ταξικά συμφέροντα των εργατών στις προτεραιότητες των καπιταλιστών. Ο Π.Ρυλμόν δεν στέκεται στην περίοδο του ΟΧΙ του δημοψηφίσματος και το ποια εναλλακτική θα μπορούσε να φέρει η σύγκρουση με τους δανειστές με ένα αντικαπιταλιστικό πρόγραμμα (σαν αυτό της ΑΝΤΑΡΣΥΑ). Απαξιώνει και την παρουσία της επαναστατικής αριστεράς τσουβαλιάζοντας τα τμήματα που προσχώρησαν στο ΣΥΡΙΖΑ με αυταπάτες μαζί με αυτά που πρόβαλαν την αντικαπιταλιστική ανατροπή και την ανεξαρτησία από αυταπάτες για αριστερές κυβερνητικές λύσεις.

Η λογική του ΣΥΡΙΖΑ ότι το κράτος έχει συνέχεια και «για αυτό δεν χρειάζονται ρήξεις» είναι αυτή που χαράμισε τους αγώνες των εργατών και του κόσμου της αριστεράς. Ο «συλλογικός διανοούμενος» του Γκράμσι, το επαναστατικό κόμμα των εργατών είναι αναγκαίο και δεν υποκαθίσταται από «επιτελεία γνώσης και σχεδιασμού» που προτείνει ο Π.Ρυλμόν. Οι εμπειρίες της εργατικής τάξης δεν είναι οι αφηρημένες παραγωγικές της γνώσεις αλλά η συνείδηση της δύναμής της που αναπτύσσεται μέσα από τους ταξικούς αγώνες. Χρήσιμη αριστερά είναι αυτή που τους στηρίζει. Αν μη τι άλλο είναι και η απάντηση στο άλυτο δίλημμα που αναδεικνύει ο Π.Ρυλμόν στο κλείσιμο του βιβλίου του εντοπίζοντας ότι οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής δεν μπορούν να συνυπάρχουν με την διατήρηση του περιβάλλοντος και του κλίματος. Η λύση αυτής της αντίφασης βρίσκεται στα χέρια της τάξης που μπορεί να σώσει το περιβάλλον και την ζωή όλων με τον εργατικό έλεγχο στην παραγωγή.