Φοιτητική διαδήλωση έξω από τη Σύνοδο Πρυτάνεων
Διαγραφές φοιτητών/ριών, μηχανισμοί διώξεων στα ΑΕΙ και ενίσχυση των ιδιωτικών κολεγίων ‑αυτή είναι η κυβερνητική ατζέντα.
Η Μαρία Καστελιώτη και η Σοφία Γαρμπή εξηγούν γιατί μπορεί να ανατραπεί.
Με μια πρωτοφανή φαστ τρακ διαδικασία μέσα στο κατακαλόκαιρο, μια μέρα πριν κλείσει η Βουλή, με τις σχολές να παραμένουν κλειστές η κυβέρνηση ψήφισε ένα κατάπτυστο νόμο για την Παιδεία με τίτλο «Ένίσχυση της ασφάλειας στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα». Μέσα σε μια συγκυρία που ετοιμάζεται από τον Σεπτέμβρη να προχωρήσει στις διαγραφές των «αιώνιων» φοιτητών και να ιδρύσει τα ιδιωτικά πανεπιστήμια. Ο στόχος είναι ένας: ιδιωτικοποίηση των πανεπιστημίων και αστυνόμευση του φοιτητικού κινήματος. Οι φοιτητές μαζί με τους εργάτες έχουμε να οργανώσουμε την δύναμη μας για να μπλοκάρουμε τα σχέδιά τους.
Διαβάζοντας κανείς το νόμο φαντάζεται τα πανεπιστήμια σαν το μεγαλύτερο άντρο ανομίας και εγκληματικότητας, που για να καταπολεμηθεί χρειάστηκε μέχρι και αλλαγή στον ποινικό κώδικα. Πιο συγκεκριμένα ο νέος νόμος φέρνει ένα οπλοστάσιο πειθαρχικών ποινών για τους φοιτητές και τους εργαζόμενους των πανεπιστημίων. Θεσπίζει δύο ιδιώνυμα αδικήματα για όποιον παρεμποδίζει ή διακόπτει την ακαδημαϊκή λειτουργία αλλά και για όποιον παροτρύνει, υποκινεί ή ενθαρρύνει με οποιοδήποτε τρόπο και ειδικά μέσω διαδικτύου ή μέσω δημόσιας δήλωσης την διατάραξη της. Η ασάφεια στη διατύπωση δεν αφήνει περιθώρια παραπάνω σκέψης στο τι μπορεί να θεωρηθεί «διατάραξη της ακαδημαϊκής λειτουργίας». Οι συλλογικές διαδικασίες των φοιτητών και των εργαζομένων, οι αποφάσεις των συλλογικών οργάνων, το κάλεσμα σε συνέλευση, οι κινητοποιήσεις, οι αφισοκολλήσεις και οι μικροφωνικές φωτογραφίζονται μέσα από το νόμο και μπορούν να οδηγήσουν σε ποινική δίωξη.
Για τη διατάραξη της ακαδημαϊκής λειτουργίας ορίζεται ειδικός εισαγγελέας και τα σχετικά αδικήματα θα δικάζονται κατά απόλυτη προτεραιότητα. Οι ποινές θα είναι από 3 μήνες έως δέκα χρόνια φυλάκισης! Οι φοιτητές που διώκονται πειθαρχικά χάνουν αυτοδίκαια την φοιτητική τους ιδιότητα προσωρινά, γεγονός που παραβιάζει το τεκμήριο της αθωότητας. Κατά περίπτωση το δικαίωμα εισόδου στο πανεπιστήμιο, χρήσης των υποδομών του και το δικαίωμα παραμονής στις φοιτητικές εστίες. Με τον ίδιο τρόπο «τιμωρούνται» και οι εργαζόμενοι των πανεπιστημίων (μέλη ΔΕΠ, ΕΔΙΠ, ΕΤΕΠ, ΕΕΠ). Όποιος δεν ενημερώσει τα αρμόδια όργανα των ΑΕΙ για αξιόποινες πράξεις ή παραλείψει να ασκήσει πειθαρχική αρμοδιότητα θα διώκεται πειθαρχικά με τον ίδιο τρόπο.
Το νόμο συμπληρώνουν η εγκατάσταση μηχανισμών ασφάλειας σε κάθε πανεπιστήμιο, δηλαδή ελεγχόμενη είσοδος, κάμερες στους εξωτερικούς και εσωτερικούς χώρους των σχολών ακόμη και drones για την επιτήρηση των πανεπιστημιουπόλεων. Για τον έλεγχο αυτών των συστημάτων εγκαθίσταται «Κέντρο Ελέγχου και Λήψης Σημάτων και Εικόνων» σε κάθε ΑΕΙ, το οποίο θα το αναλάβει εργολάβος. Η Πολυτεχνειούπολη κάηκε δύο φορές αυτό το καλοκαίρι, καθώς δεν υπάρχει κανένα μέτρο πυροπροστασίας των πανεπιστημίων, αλλά αυτό που τους λείπει είναι drones και κάμερες…
Την ίδια στιγμή παραμένουν οι διαγραφές φοιτητών που έχουν νομοθετηθεί επί υπουργίας Κεραμέως.
Επιπλέον,η κυβέρνηση έτρεξε στα κρυφά να περάσει τροπολογίες στο νόμο Πιερρακάκη, που στην ουσία ανοίγουν τον δρόμο στην ίδρυση των Μη Κρατικών Πανεπιστημίων χωρίς καμία προϋπόθεση. Δεν χρειάζεται ούτε πιστοποιητικό πυροπροστασίας, ούτε ο αριθμός του διδακτικού και ερευνητικού προσωπικού, ούτε το σχέδιο για το πρόγραμμα σπουδών.
Όλο το αφήγημα της κυβέρνησης εδώ και δύο χρόνια για τα πανεπιστήμια της Σορβόννης, του Χάρβαρντ και του Yale που θα έρθουν κατέρρευσε σαν χάρτινος πύργος. Όλη η διαδικασία έχει μετατραπεί σε ένα τεράστιο φιάσκο. Δόθηκαν άδειες εν τέλει σε 4 από τα 12 παραρτήματα ιδρυμάτων εξωτερικού που έκαναν αίτηση. Τα τρία από αυτά είναι ήδη υπαρχοντα κολλέγια που βαφτίστηκαν πανεπιστήμια και το τέταρτο είναι το πανεπιστήμιο Λευκωσίας, που δεν έχει καν εγκαταστάσεις. Κανένα όμως από αυτά τα τέσσερα ιδρύματα δεν έχει καταθέσει προγράμματα σπουδών προς αξιολόγηση. Η σχετική προθεσμία έληγε στις 20 Αυγούστου και τελικά δόθηκε παράταση μέχρι τις 5 Σεπτεμβρίου. Οι πληροφορίες επίσης αναφέρουν ότι οι σχετικές ανακοινώσεις από το Υπουργείο θα γίνουν στις 15 Σεπτεμβρίου όταν και θα έχει ολοκληρωθεί, όπως υποστηρίζεται, η αξιολόγηση των προγραμμάτων. Μέσα σε 10 μέρες δηλαδή θα προλάβουν τα προγράμματα αυτά να αξιολογηθούν…
Πρόκειται για ένα νόμο καταστολής και τιμωρίας του φοιτητικού κινήματος και των αγώνων του για να μπορούν να προχωρήσουν τις ταξικές επιθέσεις τους στην παιδεία και να ανοίξουν τον δρόμο στην ιδιωτικοποίηση της.
Μεθόδευση
Η μεθόδευση της ιδιωτικοποίησης περνάει μέσα από την συρρίκνωση της δημόσιας και δωρεάν παιδείας. Κάθε χρόνο πετιούνται εκτός σχολών χιλιάδες φοιτητές. Πρώτα από όλα από την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ). Από την εφαρμογή της, το 2021, μέχρι σήμερα έχουν μείνει εκτός πανεπιστημίων περίπου 60.000 φοιτητές. Δεύτερον, ακόμη και να καταφέρεις να περάσεις το ταξικό σφαγείο της ΕΒΕ και να μπεις στο πανεπιστήμιο, έχεις να αντιμετωπίσεις το τεράστιο ζήτημα της στέγης, καθώς η πλειοψηφία των φοιτητών σπουδάζει σε άλλη πόλη.
Οι εστίες δεν μπορούν ούτε για πλάκα να καλύψουν τις θέσεις, ενώ τα ενοίκια είναι υπέρογκα. Για παράδειγμα, 17 πανεπιστημιουπόλεις δεν έχουν καμία εστία ή αν ανεγερθούν νέες γίνεται με εργολάβους, που σημαίνει εστίες με ενοίκιο. Από τους 500.000 ενεργούς φοιτητές περίπου, μόνο 3600 έχουν πρόσβαση σε δημόσια εστία. Παράλληλα, μέσα σε 10 χρόνια τα ενοίκια για την φοιτητική κατοικία έχουν αυξηθεί κατά 110%, δηλαδή το μέσο ενοίκιο είναι στα 500-600 ευρώ, όταν ο κατώτατος μισθός είναι 880 ευρώ. Επομένως είναι χιλιάδες οι φοιτητές που καταλήγουν να μην μπορούν να σπουδάσουν, είτε παρατάνε τις σπουδές τους, είτε δεν τις ξεκινάνε ποτέ.
Σε αυτήν την κατεύθυνση συρρίκνωσης έρχεται να προστεθεί και το μέτρο των διαγραφών των φοιτητών που αργούν να τελειώσουν τις σπουδές τους. Άλλη μια ταξική επίθεση που θα πετάξει εκτός πανεπιστημίων όλα αυτά τα παιδιά που δουλεύουν για να μπορούν να σπουδάσουν, που μένουν χιλιόμετρα μακριά από την σχολή τους κλπ. Η διαγραφή 290.000 φοιτητών που ετοιμάζεται να υλοποιήσει η κυβέρνηση θα σημαίνει συγχώνευση και κλείσιμο δεκάδων τμημάτων. Για παράδειγμα, μόνο το 2025, το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων έχει πάνω από 1.000 κενές θέσεις να καταγράφονται στις σχολές του, το Πανεπιστήμιο Πάτρας έφτασε τις 750 κενές θέσεις, η ΑΣΠΑΙΤΕ απορροφάται από το ΕΚΠΑ και στο ΔΠΘ Θεσσαλονίκης συγχωνεύονται τρία τμήματα. Η εκκαθάριση των καταλόγων των πανεπιστημίων θα χρησιμοποιείται ως δικαιολογία για να μειώνεται κι άλλο η χρηματοδότηση και το προσωπικό στα ΑΕΙ. Με αυτόν τον τρόπο, θα ανοίγει ο δρόμος για χορηγίες,δίδακτρα και για πελατεία στα ιδιωτικά πανεπιστήμια.
Μετατροπή του πανεπιστήμιου σε επιχείρηση, αυτό είναι το μοντέλο της εκπαίδευσης που ονειρεύονται. Αυτό το μοντέλο περιλαμβάνει έρευνα με βάση τα κέρδη των επιχειρήσεων, μεταπτυχιακά με δίδακτρα, εργολάβους που βγάζουν εκατομμύρια, την ιδιωτικοποίηση μέσω ΣΔΙΤ της σίτισης και της στέγασης. Όσο και να βαφτίσουν τα ιδιωτικά κολλέγια πανεπιστήμια, αυτά δεν μπορούν να προσφέρουν ερευνητικά προγράμματα όπως τα δημόσια ΑΕΙ. Η υποταγή του δημόσιου πανεπιστημίου σε αυτές τις προτεραιότητες είναι μονόδρομος για τους καπιταλιστές…
Για να πετύχουν όμως αυτή την υποταγή χρειάζονται την καταστολή. Από τις φοιτητικές εκλογές του 2022 που η ΔΑΠ έχασε την πρωτοκαθεδρία της μετά από 35 χρόνια, τα ποσοστά της πέφτουν κάθε χρόνο όλο και περισσότερο. Αντίθετα η Αριστερά κυριαρχεί. Στις φετινές φοιτητικές εκλογές στο σύνολο της η Αριστερά ξεπέρασε το 50% των ψήφων, με τον χώρο της ριζοσπαστικής-
αντικαπιταλιστικής αριστεράς να φτάνει περίπου το 25%. Ενώ σε πολλές σχολές η ΔΑΠ δεν κατάφερε καν να κατεβάσει ψηφοδέλτιο.
Δεν φαίνεται όμως μόνο εκλογικά αυτή η ήττα. Δεν μπορούν να ελέγξουν τίποτα μέσα στα πανεπιστήμια. Ήταν ανίκανοι πέρυσι να σταματήσουν το κίνημα των καταλήψεων. Όσο και να προσπάθησαν να το τσακίσουν με συκοφαντίες, τραμπουκισμούς, ηλεκτρονικές εξετάσεις, απέτυχαν πανηγυρικά. Οι φοιτητές συνέχιζαν να μαζικοποιούν τις συνελεύσεις τους και να βγαίνουν στους δρόμους, ξεσηκώνοντας και τους εργαζόμενους μέσα στα πανεπιστήμια αλλά και συνολικά μέσα στην κοινωνία. Με αποτέλεσμα η κυβέρνηση να ψηφίζει απομονωμένη το νόμο για τα ιδιωτικά και ένα ποτάμι φοιτητών να την πολιορκεί έξω από την Βουλή.
Ο νόμος για τα σχέδια ασφαλείας και τα ιδιώνυμα ήρθε για να τσακίσουν αυτή την πολιτικοποίηση. Θέλουν να τελειώνουν με το φοιτητικό κίνημα και την Αριστερά μέσα στις σχολές. Η συλλογική διεκδίκηση αποκτά την ίδια ποινή με την σύσταση εγκληματικής οργάνωσης! Εν ολίγοις, όποιος δεν υπακούει στις εντολές της κυβέρνησης θα διώκεται ή θα απολύεται. Παράλληλα, η κυβέρνηση υπολογίζει ότι η πίεση των διαγραφών θα αναγκάζει τους φοιτητές σε ένα κυνήγι για το πτυχίο, για να μην μπορούν να ασχοληθούν με πολιτική δράση.
Δύναμη ανατροπής
Έχουμε τη δύναμη να ανατρέψουμε το νόμο μαζί με την κυβέρνηση. Το φοιτητικό κίνημα κουβαλάει τεράστια εμπειρία με ψηφισμένους νόμους που έμειναν στα χαρτιά.
Δεν χρειάζεται να ανατρέξουμε πολλά χρόνια πίσω. Τρία χρόνια έχουν περάσει μόνο από τον Σεπτέμβρη του 2022 που η κυβέρνηση προσπάθησε να εφαρμόσει την πανεπιστημιακή αστυνομία. Ένας νόμος ψηφισμένος που έμεινε απλά ένα όνειρο θερινής νυκτός της Κεραμέως και του Χρυσοχοΐδη. Την ίδια τύχη χρειάζεται και μπορούμε να έχει και το δίδυμο Ζαχαράκη-Παπαΐωάννου.
Ήδη μέσα στο κατακαλόκαιρο, με σχολές κλειστές πραγματοποιήθηκαν τρεις κινητοποιήσεις των φοιτητών. Οι φοιτητικοί σύλλογοι οργάνωσαν την πρώτη δυναμική απάντηση στο σχέδιο νόμου έξω από την Σύνοδο Πρυτάνεων στην Ανάβυσσο που η υπουργός παρουσίαζε στους Πρυτάνεις το νέο νόμο. Παρόλη την μακρινή τοποθεσία και το γεγονός ότι ήταν 11 Ιούλιου με σχολές κλειστές, έγινε μια μαζική κινητοποίηση, στην οποία η αστυνομία επιτέθηκε με χημικά χωρίς να καταφέρει να τη διαλύσει.
Στη συνέχεια ακολούθησε κινητοποίηση έξω από το υπουργείο Παιδείας, την ημέρα που έληξε η διαβούλευση του νόμου στις 22 Ιούλη. Φοιτητές από διάφορες σχολές πανελλαδικά, μέσα στον καύσωνα έδωσαν δυναμικό παρόν για πολλές ώρες. «Είναι ένα πολύ δυναμικό συλλαλητήριο», μετέφερε στην Εργατική Αλληλεγγύη ο Γιάννης Μπαρούτσας, φοιτητής στο ΠΑΔΑ. «Ξεκαθαρίζουμε ότι δεν πρόκειται να αφήσουμε το νέο νομοσχέδιο να περάσει. Υπάρχει για να υλοποιήσει τις διαγραφές φοιτητών από τον Σεπτέμβρη ενώ παράλληλα θέλουν να μην υπάρχει αντίσταση μέσα στα πανεπιστήμια. Οτιδήποτε υπάρχει και κουνιέται είναι πρόβλημα για την κυβέρνηση γι' αυτό άλλωστε και μέσα στο καλοκαίρι περνάει και το νομοσχέδιο για τους δημόσιους υπαλλήλους. Η απάντηση από την πλευρά μας θα είναι κεντρικό φοιτητικό συλλαλητήριο την ημέρα ψήφισης του νομοσχεδίου, το οποίο ήδη έχουμε αρχίσει να οργανώνουμε».
Η ημέρα ψήφισης ήρθε στις 31 Ιούλη που ήταν και η τρίτη και πιο μαζική κινητοποίηση έξω από την Βουλή. Εκατοντάδες φοιτητές πάλι από όλη την Ελλάδα συγκεντρώθηκαν στο Σύνταγμα τόσο το πρωί όσο και το απόγευμα, όπου η μάχη ενάντια στην ποινικοποίηση του φοιτητικού κινήματος συνδέθηκε με την μάχη ενάντια στην ποινικοποίηση του κινήματος αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη. «Θα το καταργήσουμε στην πράξη, θα μείνει στα χαρτιά! Η καταστολή και οι διώξεις δεν θα περάσουν!». Αυτό είναι το μήνυμα που έστειλαν οι εκατοντάδες φοιτητές/ριες.
Δεν είναι μόνο οι φοιτητές που εναντιώνονται στο νόμο. Η πλειοψηφία της ακαδημαϊκής κοινότητας έχει δηλώσει την αντίθεση της. Πιο συγκεκριμένα έχουν βγάλει ανακοινώσεις η ΠΟΣΔΕΠ, ΠΟΣΕΕΔΙΠ, ΠΑΣΕΔΙΠ, δεκάδες σύλλογοι μελών ΔΕΠ, ΕΤΕΠ,ΕΔΙΠ και των διοικητικών υπαλλήλων.
«Ο Σύλλογος ΔΕΠ της Φιλοσοφικής Σχολής δηλώνει την κάθετη αντίθεσή του στο πρωτοφανούς αυταρχισμού αυτό νομοσχέδιο, που μετατρέπει το πανεπιστήμιο σε φρούριο και στρατόπεδο. Η ποινικοποίηση της συνδικαλιστικής και πολιτικής δράσης στα ΑΕΙ, με εξομοίωσή της με την εγκληματική δράση, δεν θα περάσει. Θα συνεχίσουμε να παλεύουμε, με κάθε μέσο, και από κοινού με τον φοιτητικό σύλλογο της σχολής μας, για την υπεράσπιση και την ανάπτυξη του δημόσιου πανεπιστημίου, ως χώρου γνώσης, ελευθερίας και δημοκρατίας». αναφέρει χαρακτηριστικά ο Σύλλογος ΔΕΠ Φιλοσοφικής.
Η κυβέρνηση νόμιζε ότι αν περάσει το νόμο μέσα στο καλοκαίρι, θα τηρούταν σιγή ιχθύος αλλά δεν της πέρασε. Αυτές οι κινητοποιήσεις ήταν μονο η αρχη. Οι σχολές ανοίγουν και το κίνημα πρέπει να απαντήσει άμεσα. Και μπορεί να απαντήσει άμεσα γιατί απευθύνεται σε μια νεολαία που κουβαλάει τεράστιες εμπειρίες και πολιτικοποιείται μέσα σε μια εκρηκτική περίοδο με συγκλονιστικές μάχες.
Αυτό ισχύει τόσο για τον κόσμο που είναι ήδη στις σχολές όσο και για αυτούς που θα μπουν στα πανεπιστήμια από τον Οκτώβρη. Καταρχάς είναι μια ολόκληρη γενιά που έχει τεράστια εμπειρία στην μάχη ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις. Είναι ο κόσμος που έκλεισε τις σχολές του και τα σχολεία του και πλημμύρισε τους δρόμους στην ιστορική απεργία στις 28 του Φλεβάρη. Το σύνθημα «οι ιδιωτικοποιήσεις δολοφονούν» έχει καθορίσει όλο αυτό το κίνημα αυτά τα δύο χρόνια, ανοίγοντας την συζήτηση για την κρατικοποίηση των σιδηροδρόμων.
Είναι ο κόσμος που κουβαλάει την εμπειρία των περσινών καταλήψεων ενάντια στα ιδιωτικά αλλά και όλων των μαχών ενάντια στην καταστολή του φοιτητικού κινήματος και την ιδιωτικοποίηση του πανεπιστημίου, τα τελευταία έξι χρόνια. Είναι οι μαθητές που πάλεψαν να μην περάσουν τα Ωνάσεια σχολεία, που πάνε να πετάξουν εκτός τα πιο φτωχά παιδιά και να δημιουργήσουν σχολεία δυο ταχυτήτων. Είναι όλη η νεολαία που βιώνει στο πετσί της τι σημαίνουν περικοπές και υποχρηματοδότηση με όλη την κατάσταση με την κρίση στέγης,που αναφέραμε πιο πάνω, με το γεγονός ότι αναγκάζεται να δουλέψει για να τα βγάλει πέρα.
Δεύτερον, η νεολαία αποτελεί κεντρικό κομμάτι σε όλες τις πολιτικές μάχες. Είναι ο βασικός κορμός σε κάθε διαδήλωση, σε κάθε πολιτική δράση. Στο κίνημα ενάντια στον ρατσισμό και τον φασισμό, για να καταδικαστούν οι δολοφόνοι για το έγκλημα της Πύλου, στην μάχη ενάντια στον σεξισμό και την καταπίεση. Τέλος, στο αντιπολεμικό κίνημα αλληλεγγύης στην Παλαιστίνη. Δυο χρόνια τώρα, μια ολόκληρη γενιά έχει πολιτικοποιηθεί και ριζοσπαστικοποιηθεί στην μάχη για ελεύθερη Παλαιστίνη. Δεκάδες εκδηλώσεις στις σχολές και στα σχολεία, κινητοποιήσεις για να σταματήσουν οι συνεργασίες των πανεπιστημίων με το κράτος τρομοκράτη, ένα κίνημα μαζικό με χιλιάδες φοιτητές και μαθητές να συμμετέχουν.
Πατάμε σε αυτές τις εμπειρίες γιατί δείχνουν τις δυνατότητες που υπάρχουν για να ξεδιπλωθεί ξανά ένα μαζικό κίνημα μέσα στις σχολές που θα μπλοκάρει το νόμο και θα επιβάλλει τις δικές του διεκδικήσεις. Μαζικοποιώντας τους φοιτητικούς μας συλλόγους και προχωρώντας σε γύρο γενικών συνελεύσεων για να μπορεί όλος αυτός ο κόσμος να οργανωθεί. Και μέσα από αυτή την διαδρομή να προχωρήσουμε σε καταλήψεις, όπως κάναμε και πέρυσι. Παράλληλα, να συνδέσουμε τη μάχη μας μαζί με το εργατικό κίνημα που παλεύει εξίσου ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις. τις περικοπές και τα πειθαρχικά αλλά και με την μάχη ενάντια στον ρατσισμό, τον σεξισμό, τον πόλεμο και την μάχη για ελεύθερη Παλαιστίνη από τον Ιορδάνη μέχρι την Μεσόγειο.
Χέρι-χέρι με την οργάνωση των αγώνων μας, για να φτάσουμε στη νίκη τους, έχουμε να δυναμώσουμε σε κάθε σχολή την επαναστατική Αριστερά που δεν βάζει όριο στους αγώνες, που εμπιστεύεται την δύναμη της εργατικής τάξης και της νεολαίας και που δεν παλεύει με κριτήριο τις εκλογές αλλά για την ανατροπή αυτής της μισητής κυβέρνησης και αυτού του βάρβαρου συστήματος που βάζει τα κέρδη πάνω από τις ανθρώπινες ζωές.