Ο Θανάσης Καμπαγιάννης αναλύει τις συνδέσεις ανάμεσα στην πορεία της δίκης της Χρυσής Αυγής και στις μάχες του αντιφασιστικού κινήματος.
Ακόμα και αν θέλαμε να ξεχάσουμε προς στιγμήν τη φασιστική απειλή, τα γεγονότα της Σάρλοτσβιλ, στη Βιρτζίνια των Ηνωμένων Πολιτειών, είναι ένα καμπανάκι για τον κίνδυνο που συνιστά η επανεμφάνιση της ακροδεξιάς σε ολόκληρο τον κόσμο. Μια ρατσιστική συγκέντρωση, οργανωμένη από νεοναζιστικές οργανώσεις, παλιές και καινούργιες, κατέληξε στη δολοφονία μιας 32χρονης αντιφασίστριας, της Χέδερ Χάγερ, και τον τραυματισμό πολλών ακόμα διαδηλωτών που εξέφρασαν μαζικά την αντίθεσή τους στους φασίστες.
Για εμάς στην Ελλάδα, οι εξελίξεις αυτές έχουν μια παραπάνω σημασία για δύο λόγους. Αφενός γιατί οι νεοναζί οργανωτές της συγκέντρωσης στη Σάρλοτσβιλ δηλώνουν ανοιχτά ότι “έμπνευσή” τους για τη δολοφονική τους δράση είναι η δράση της Χρυσής Αυγής.1 Αφετέρου γιατί η υπόθεση της δολοφονίας του Παύλου Φύσσα και η δίκη της Χρυσής Αυγής είναι μια μάχη που είναι ακόμα ανοιχτή. Πρόκειται για μια επιβεβαίωση της εκτίμησης που έχουμε κάνει σ' αυτό το περιοδικό ότι η δράση του αντιφασιστικού κινήματος στην Ελλάδα και η εξέλιξη της δίκης της Χρυσής Αυγής θα έχουν διεθνές αντίκτυπο.
Οι φετινές κινητοποιήσεις για τα τέσσερα χρόνια από τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα μάς βρίσκουν σε μια κρίσιμη φάση στην εξέλιξη της δίκης: μετά από μια μακρά διαδικασία που ξεκίνησε στις 20 Απριλίου του 2015, αλλά στην ουσία από τον Σεπτέμβριο του ίδιου χρόνου, (όταν οι γονείς του Παύλου Φύσσα ανέβηκαν στο βήμα του μάρτυρα του Α' Τριμελούς Εφετείου Κακουργημάτων της Αθήνας), οι μάρτυρες του κατηγορητηρίου βαίνουν προς στο τέλος τους. Αυτό που θα ακολουθήσει θα είναι πλέον η φάση των αναγνωστέων εγγράφων, όπου το δικαστήριο θα λάβει γνώση όλου του πλούσιου ανακριτικού υλικού (έγγραφου, οπτικού και ηχητικού), πριν περάσει στους μάρτυρες υπεράσπισης και τις απολογίες των κατηγορουμένων.
Το αντιφασιστικό κίνημα δεν καθορίζει τις επιλογές του ανάλογα με την απόφαση οποιουδήποτε δικαστηρίου. Ο χαρακτηρισμός της Χρυσής Αυγής ως “εγκληματικής οργάνωσης” υπήρχε στα έντυπα των αντιφασιστικών οργανώσεων και της Αριστεράς πολλά χρόνια πριν το κράτος κινήσει την ποινική δίωξη κατά της ηγεσίας της ναζιστικής οργάνωσης τον Σεπτέμβρη του 2013. Ωστόσο, τα όσα προκύπτουν από την ακροαματική διαδικασία της δίκης αποτελούν κρίσιμα κρατούμενα και όπλα στον αντιφασιστικό αγώνα. Και αν υπάρχει ένα διαρκές μοτίβο στις καταθέσεις των θυμάτων και των μαρτύρων στη δίκη, αυτό είναι η ταύτιση του “νόμιμου πολιτικού κόμματος” με την εγκληματική δράση των ταγμάτων εφόδου, με σημαντικότερο κρίκο τα γραφεία της Χρυσής Αυγής που λειτουργούν ως ορμητήρια δολοφονικών επιθέσεων. Αυτό θα είναι και το βασικό αντικείμενο αυτού του άρθρου.
Γραφεία = ορμητήρια δολοφονικών επιθέσεων
Το ότι τα γραφεία της Χρυσής Αυγής αποτελούν ορμητήρια δολοφονικών δεν είναι βέβαια μια καινούργια ανακάλυψη. Για την ακρίβεια, κάθε γραφείο της στην Αθήνα είναι ταυτισμένο με πασίγνωστες επιθέσεις σε βάρος μεταναστών, ιδεολογικών και πολιτικών εχθρών της οργάνωσης και κάθε είδους “αντιφρονούντων”. Τα πρώτα γραφεία της Χρυσής Αυγής στην Κεφαληνίας είναι ταυτισμένα με τις επιθέσεις σε Αλβανούς μετανάστες στην Κυψέλη μετά το 1990 και σε αριστερούς επί μακεδονικών συλλαλητηρίων, τα γραφεία στην Γ' Σεπτεμβρίου με την επίθεση στον μουσικό Αλέξη Καλοφωλιά των Last Drive το 1998, τα γραφεία στη Σολωμού με την επίθεση στον Πάρη Χρυσό και τη Χρυσάνθη Τσιμπίδου το 2002, τα γραφεία στη Σωκράτους με την επιδρομή κατά μεταναστών στο Παλιό Εφετείο το 2009, τα γραφεία στη Δηλιγιάννη με τα πογκρόμ στην Πλατεία Αττικής και στον Άγιο Παντελεήμονα. Και αυτά είναι μόνο η κορυφή του παγόβουνου μιας πολύ πλατύτερης εγκληματικής δράσης.2
Από τις επιθέσεις την περίοδο αυτή, υπάρχουν ευτυχώς ήδη κάποιες αμετάκλητες καταδικαστικές αποφάσεις, που περιγράφουν με ακρίβεια τον τρόπο λειτουργίας των ταγμάτων εφόδου της Χρυσής Αυγής: πολλοί και ένοπλοι εναντίον λίγων και άοπλων, αιφνιδιασμός των θυμάτων, σύντομο χρονοδιάγραμμα επίθεσης με καταμερισμένους ρόλους, συντονισμένη αποχώρηση. Οι καταδικασμένοι για τις επιθέσεις αυτές ήταν ηγετικά στελέχη της Χρυσής Αυγής (Κουσουμβρής, Ζαφειρόπουλος, Σιατούνης, κλπ) τους οποίους η ηγεσία της οργάνωσης κάλυπτε με κινητοποιήσεις έξω από τα Δικαστήρια – αν και τυπικά αρνιόταν οποιαδήποτε σχέση. Σε μια τέτοια δικάσιμο στην Ευελπίδων το 1998, τάγμα εφόδου της Χρυσής Αυγής με επικεφαλής τον υπαρχηγό της “Περίανδρο” (Αντώνη Ανδρουτσόπουλο) επιτέθηκε δολοφονικά στον Δημήτρη Κουσουρή και δύο ακόμα συντρόφους του, όλοι τους μέλη του Νέου Αριστερού Ρεύματος. Τα χαρακτηριστικά της επίθεσης ήταν πανομοιότυπα με τα παραπάνω, ενώ και για την επίθεση αυτή υπάρχει αμετάκλητη καταδικαστική απόφαση του Περίανδρου για απόπειρα ανθρωποκτονίας.
Μέχρι το 2010 η Χρυσή Αυγή είχε τέσσερις μόνο οργανώσεις, σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη και Καλαμάτα. Τον Ιανουάριο του 2012 (είχε μεσολαβήσει η εκλογή Μιχαλολιάκου στο δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας), είχε τρία γραφεία στην Αθήνα και εννιά ακόμα σε επαρχιακές πόλεις.3 Στην πραγματικότητα το οργανωτικό άλμα γίνεται μετά την είσοδο στη Βουλή τον Μάιο-Ιούνιο του 2012. Στο απόγειο της οργανωτικής της επέκτασης το 2013, η Χρυσή Αυγή είχε ανοίξει περίπου 70 γραφεία σε όλη την Ελλάδα.4
Ένα πολύ γνωστό επιχείρημα πίσω στον Μάη του 2012 ήταν ότι η είσοδος της Χρυσής Αυγής στο Κοινοβούλιο πιθανόν να τιθασεύσει την εγκληματική της δράση. Η φιλελεύθερη/δεξιά εκδοχή του επιχειρήματος είναι ότι η “νομιμότητα” χαλιναγωγεί εν τέλει τον ναζισμό, από όπου πηγάζει και η λογική της ανεμπόδιστης απόδοσης σ' αυτόν όλων των προνομίων ενός “νόμιμου πολιτικού κόμματος” (οικονομική ενίσχυση, τηλεοπτικός χρόνος, κλπ). Ένα κομμάτι της Αριστεράς αποδέχτηκε το ίδιο συμπέρασμα μέσω μιας άλλης οδού: “τώρα θα βάλουν γραβάτες” ήταν η δήλωση της Αλέκας Παπαρήγα, που απηχούσε τις απόψεις πολλών αριστερών αγωνιστών. Όμως, τα πράγματα δεν κινήθηκαν έτσι: αντί για μείωση των εγκληματικών ενεργειών μετά την είσοδο της Χρυσής Αυγής στη Βουλή, είχαμε διάχυση και πανελλαδικοποίησή τους, με τον ηγετικό πυρήνα να αποκτά πιο επιτελικό (διευθυντικό) ρόλο και τις ομάδες κρούσης να κάνουν την εμφάνισή τους σε κάθε πόλη της Ελλάδας.
Τάγματα εφόδου
Ο μηχανισμός της διάχυσης της εγκληματικής δράσης βρισκόταν ακριβώς στην οικοδόμηση τοπικών οργανώσεων και στο άνοιγμα γραφείων: δεν ήταν δηλαδή εξωτερικός στην οργάνωση, αλλά σύμφυτος με την ύπαρξη και τη δράση της. Σύμφωνα με τον Κανονισμό των τοπικών οργανώσεων της Χρυσής Αυγής που κατήρτισε ο άτυπος “Υπαρχηγός” της Χρήστος Παππάς, στο πενταμελές όργανο που διοικεί την εκάστοτε τοπική οργάνωση, προβλέπεται η θέση του “Υπεύθυνου Πολιτικής Δράσης” που οργανώνει την “Ασφάλεια” της τοπικής.5 Αυτή η Ασφάλεια είναι τα “τάγματα εφόδου”, τα στρατιωτικοποιημένα σώματα ένστολων Χρυσαυγιτών που παρέλαυναν τρομοκρατώντας στις λαϊκές αγορές και στις γειτονιές, ενώ τις νύχτες έκαναν τις επιθέσεις σε μετανάστες και αντιφρονούντες. Η διοίκηση των ταγμάτων εφόδου, ο διευθυντικός πυρήνας της εγκληματικής δράσης, ταυτίζεται με τον ηγετικό πυρήνα της Χρυσής Αυγής.
Εξαιτίας της κατάσχεσης των σκληρών δίσκων των ηγετικών στελεχών του πυρήνα Νίκαιας, οι πιο εκτεταμένες πληροφορίες που διαθέτουμε αφορούν τα τάγματα εφόδου της περιοχής του Πειραιά. Οι καταθέσεις των μαρτύρων επιβεβαιώνουν και πλουτίζουν το ανακριτικό υλικό. Σύμφωνα με την κατάθεση του δημοτικού συμβούλου της Νίκαιας Κώστα Παπαδόπουλου, η λειτουργία των γραφείων της Χρυσής Αυγής στη Νίκαια το 2011-2013 συμπίπτει με την αύξηση των ρατσιστικών επιθέσεων στην περιοχή, οι οποίες σταματούν απότομα μετά τη δολοφονία Φύσσα και την έναρξη της ποινικής δίωξης.
Η λειτουργία των γραφείων σηματοδοτεί την απόπειρα της Χρυσής Αυγής να “κατακτήσει” την Κοκκινιά, γεγονός που εκφράζεται και εδαφικά, με φρουρά (“Aσφάλεια”) έξω και γύρω από τα γραφεία της. Η Ασφάλεια τραμπουκίζει πολίτες, αριστερούς, μετανάστες, τόσο έξω από τα γραφεία όσο και σε εξορμήσεις της (πεζές ή μηχανοκίνητες) στη γύρω περιοχή. Είναι τόση η επιτυχία της που η κεντρική ηγεσία της Χρυσής Αυγής την στέλνει σε δράσεις σε όλη την Ελλάδα (επίθεση στην Μαρία Τρούλου και τον Σαββα Μαυρίδη στην Πάρο, τρομοκράτηση των Ρομά στη Σκάλα Λακωνίας με τον Κασιδιάρη να δηλώνει ότι “όλες οι καλές δουλειές γίνονται τη νύχτα”, κλπ). Οι άντρες της Ασφάλειας Νίκαιας είναι αυτοί που συγκεντρώθηκαν τη βραδιά της δολοφονίας Φύσσα στα γραφεία της, εξοπλίστηκαν και εφόρμησαν στο στόχο τους στο Κερατσίνι, σύμφωνα με τον κατηγορούμενο Γιώργο Δήμου (βλ. μαρτυρία του δημοσιογράφου Γιάννη Παπαδόπουλου, αλλά και της αδελφής του Ρουπακιά, Χρυσούλας).
Τον Ιούνιο του 2012, λίγες μέρες πριν τις δεύτερες εκλογές, ο Λαγός προαναγγέλλει δημόσια τα βασικά πεδία δράσης της υπό ίδρυση τοπικής οργάνωσης Περάματος στοχοποιώντας τους Αιγύπτιους αλιεργάτες και τους συνδικαλιστές του ΠΑΜΕ. Η επίθεση στους Αιγύπτιους το βράδυ της 12/6/2012 γίνεται λίγες ώρες αργότερα, ζεσταίνοντας τις μηχανές για το άνοιγμα των γραφείων του Περάματος τον Δεκέμβριο του ίδιου χρόνου. Ο Πανταζής, πυρηνάρχης αρχικά και στη συνέχεια στέλεχος του πενταμελούς, είναι ο άνθρωπος πίσω από το άνοιγμα των γραφείων και ταυτόχρονα ο επικεφαλής του τοπικού τάγματος εφόδου (κατηγορείται τόσο για την επίθεση στους αλιεργάτες όσο και για την ενέδρα στο ΠΑΜΕ).
Μετά την προθέρμανση στα κεφάλια μεταναστών, η επίθεση στους κομμουνιστές συνδικαλιστές στις 12/9/2013 (λίγες μέρες πριν από τη δολοφονία του Παύλου) είναι απόλυτα οργανωμένη, σε συνεργασία με την τοπική της Σαλαμίνας, υπό την άμεση καθοδήγηση του Λαγού στα στελέχη του πενταμελούς Πανταζή και Χατζηδάκη (καταθέσεις Σωτ. Πουλικόγιαννη, αλλά και του δημοσιογράφου Γιάννη Μπασκάκη). Στα γραφεία του Περάματος βρίσκεται την επόμενη μέρα από αστυνομικούς κοντάρι με μεταλλική απόληξη, ίδιο με αυτά που χρησιμοποιήθηκαν στην επίθεση (μαρτυρίες Γκούτη και Τηλιακού).
Τα γραφεία της Χρυσής Αυγής στον Πειραιά αποτέλεσαν τη βάση εξόρμησης πολλαπλών εγκληματικών δράσεων της οργάνωσης. Από εκεί ξεκίνησαν οι τέσσερις Χρυσαυγίτες που επιτέθηκαν στα μέλη της Αντιναζιστικής Πρωτοβουλίας τον Σεπτέμβρη του 2012 (καταδίκη Σαλούφα και Αποστόλου). Από εκεί ξεκίνησε επίσης η μηχανοκίνητη πορεία που επιτέθηκε στο περίπτερο του ΣΥΡΙΖΑ το βράδυ των εκλογών της 17/6/2012 (κατάθεση του δικηγόρου Γιάννη Καρδαρά). Δεν είναι εξάλλου τυχαίο ότι στο εσωτερικό των γραφείων βρέθηκε την επομένη της δολοφονίας Φύσσα ένα πτυσσόμενο κλομπ, έστω κι αν ο Λαγός είχε δώσει εντολή “να αδειάσουν τα γραφεία” από “κέρατα”.
Όμως μια σημαντική λειτουργία των γραφείων του Πειραιά ήταν η οργανωμένη προσπάθεια επέκτασης της Χρυσής Αυγής στα νότια προάστια της Αττικής. Έτσι, σύμφωνα με τις καταθέσεις του Παναγιώτη Δριμυλή και του δημοσιογράφου Γιάννη Μπασκάκη, η μηχανοκίνητη πορεία που επιτέθηκε στον Ελεύθερο Κοινωνικό Χώρο “Συνεργείο” στην Ηλιούπολη στις 10/7/2013, συγκροτήθηκε αρχικά στα γραφεία του Πειραιά υπό τον τότε πυρηνάρχη του Μπαρέκα (με ενισχύσεις από τα γραφεία της Νίκαιας). Στη συνέχεια τα άτομα αυτά συνενώθηκαν στα γραφεία του Αλίμου με τους υπόλοιπους Χρυσαυγίτες και, υπό την καθοδήγηση Λαγού και Μίχου που ήταν παρόντες (ο Λαγός μάλιστα με το βουλευτικό του αυτοκίνητο!), πορεύτηκαν και επιτέθηκαν συντονισμένα στο “Συνεργείο”. Τα μηνύματα στο κινητό του Λαγού δεν αφήνουν καμιά αμφιβολία για τον απολύτως οργανωμένο και προμελετημένο χαρακτήρα της επίθεσης, που μεταξύ άλλων είχε στόχο το άνοιγμα γραφείων της Χρυσής Αυγής στην Ηλιούπολη.
Σε όλη την Ελλάδα
Δεν είναι ακόμα γνωστό αν η υπεράσπιση της Χρυσής Αυγής σε μεταγενέστερη φάση της δίκης θα επιχειρήσει να “φορτώσει” τις εγκληματικές δράσεις σε συγκεκριμένες τοπικές οργανώσεις και σε μεμονωμένους βουλευτές (πχ. τον Λαγό για τον Πειραιά και τον Παναγιώταρο για τον Άγιο Παντελεήμονα). Αν πάντως υποβληθεί ένας τέτοιος ισχυρισμός είναι καταδικασμένος να καταπέσει με δεδομένη την πανελλαδική διάχυση της εγκληματικής δράσης της Χρυσής Αυγής με ορμητήριο πάντοτε τα γραφεία της. Η ακροαματική διαδικασία ήταν μακρά, πέραν από τις παρελκυστικές τακτικές της υπεράσπισης και την κρατική αδράνεια για την αίθουσα, προκειμένου να καταθέσουν μάρτυρες και θύματα από όλη την Ελλάδα. Και τα στοιχεία είναι συντριπτικά. Ενδεικτικά:
Τα γραφεία της Αναβύσσου ήταν το ορμητήριο για την επίθεση που δέχτηκε ο συνδικαλιστής Δ. Ζαμπέλης, στις 19/2/2013, από τάγμα δέκα ατόμων με στρατιωτική-χακί αμφίεση, επειδή άκουγε στο αυτοκίνητό του “ενοχλητικά” για τη Χρυσή Αυγή τραγούδια. Στην Πάτρα, στις 7/7/2013, ο μαθητής Χρ. Αντίοχος δέχτηκε επίθεση κάτω από τα γραφεία της Χρυσής Αυγής από τρία άτομα με αμφίεση και διακριτικά της οργάνωσης, που του ζήτησαν ταυτότητα και στη συνέχεια τον ξυλοκόπησαν. Στην Ιεράπετρα, στις 13/2/2013, ολόκληρη η τοπική της Χρυσής Αυγής ξεκίνησε από τα γραφεία της και κατευθύνθηκε στο χωριό Βαϊνιά, όπου τέλεσε έλεγχο σε ελαιοτριβείο για το αν εργάζονται αλλοδαποί και στη συνέχεια εισέβαλε σε σπίτι Πακιστανών τους οποίους ξυλοκόπησε (κατάθεση Ανδρέα Μπιλάλη). Στη Βέροια, στις 9/6/2012, ομάδα της Χρυσής Αυγής (με τον νυν βουλευτή Σαχινίδη) επιτέθηκε σε αντιφασίστες, υποδυόμενη ότι κάνει “πολιτική εξόρμηση”: τον πραγματικό χαρακτήρα της επίθεσης αποκάλυψε σε δικαστήριο της Βέροιας το πρώην μέλος της Χρυσής Αυγής Ηλίας Σταύρου, του οποίου η κατάθεση επίκειται και στα πλαίσια της μεγάλης δίκης.
Η υπεράσπιση της οργάνωσης επιχείρησε να χαρακτηρίσει τα περιστατικά αυτά “ανύπαρκτα” ή στην χειρότερη περίπτωση “μεμονωμένα”. Όμως, για κακή τους τύχη, ο δημοσιογράφος της ΕφΣυν Γιάννης Μπασκάκης γνωστοποίησε στο δικαστήριο την ύπαρξη βίντεο στο οποίο ο Μιχαλολιάκος, απευθυνόμενος σε συνδιάσκεψη στελεχών τον Μάιο του 2012 στο ξενοδοχείο Κρύσταλ, λέει ρητά ότι οι μετανάστες ή οι αριστεροί που περνούν έξω από τα γραφεία της ναζιστικής οργάνωσης “είτε τρέχουν είτε δεν προλαβαίνουν να τρέξουν”. Πάνω στον πανικό τους, τα στελέχη της Χρυσής Αυγής ανάρτησαν διαψευση της μαρτυρίας Μπασκάκη, λέγοντας ότι τέτοιο βίντεο δεν υπάρχει, αν και αυτό στη συνέχεια αναρτήθηκε από την εφημερίδα.6
Στην πράξη, η φάση των αναγνωστέων εγγράφων θα είναι κόλαφος για τη Χρυσή Αυγή. Βίντεο όπως το παραπάνω του Μιχαλολιάκου ή αυτό του Πατέλη (το διαβόητο “Ό,τι κινείται σφάζεται”), όπου περιγράφει το τάγμα της Νίκαιας να περιμένει στα γραφεία “το οκ του Λαγού”, θα επιδειχθούν και θα επιβεβαιώσουν πανηγυρικά τις μαρτυρικές καταθέσεις. Σημαντικό ρόλο πρόκειται να παίξουν ακόμα δεκάδες δικογραφίες που σχηματίστηκαν αυτοτελώς για τη δράση της Χρυσής Αυγής, κάποιες από αυτές μετά την δολοφονία Φύσσα κατόπιν εφόδων της Αστυνομίας σε γραφεία της οργάνωσης. Στη Θεσσαλονίκη, στελέχη της Χρυσής Αυγής συνελήφθησαν να περιπολούν με μαχαίρια κάτω από τα γραφεία της οργάνωσης. Στην Χαλκίδα, βρέθηκαν όπλα στο εσωτερικό των γραφείων, το ίδιο και στο Μεσολόγγι μαζί με κράνη και καπέλα αστυνομικών (κατάθεση δημοσιογράφου Τσακανίκα).
Γιατί “κλείστε τα γραφεία”
Η δίκη της Χρυσής Αυγής έχει συνεισφέρει και ταυτόχρονα συγκεντρώσει καταλυτικά στοιχεία για τον ρόλο των γραφείων της Χρυσής Αυγής: δεν πρόκειται “απλά” για σχολεία ναζιστικής διαπαιδαγώγησης και στρατολόγησης/μύησης νέων μελών, αλλά για ορμητήρια δολοφονικών επιθέσεων. Η ναζιστική θεωρία συνδυάζεται και απολήγει σε εγκληματική πράξη. Γι' αυτό το λόγο, το κλείσιμο των γραφείων της Χρυσής Αυγής σε κάθε γειτονιά πρέπει να είναι στόχος όλων των συλλογικοτήτων του κινήματος, της Αριστεράς και της δημοκρατικής αντιφασιστικής πλειοψηφίας. Ο στόχος αυτός δεν πρόκειται να υλοποιηθεί από το αστικό κράτος, ακόμα και με μια καταδικαστική απόφαση στη δίκη της Χρυσής Αυγής. Για την ακρίβεια, μια τέτοια απόφαση θα “επιδοθεί” και θα “εκτελεστεί” από το μαζικό αντιφασιστικό κίνημα. Γι' αυτό το λόγο η Πρωτοβουλία για το κλείσιμο των γραφείων της Χρυσής Αυγής στη Μεσογείων, που ξεκίνησε τη δράση της στους Αμπελόκηπους, και η απόφαση για αντιφασιστική πορεία στις 16 Σεπτεμβρίου 2017 με κατεύθυνση προς τα εκεί είναι μια στρατηγική επιλογή που ολόκληρο το αντιφασιστικό κίνημα θα πρέπει να συζητήσει και να αγκαλιάσει.
Απέναντι στο επιχείρημα ότι οι φασίστες θα συνεχίσουν να χτυπάνε ακόμα και χωρίς να έχουν γραφεία, θα χρειαστεί να εξηγήσουμε υπομονετικά τη σημασία της πολιτικής νομιμοποίησης που δίνει στους ναζί η ύπαρξη δημόσιων γραφείων-ορμητηρίων. Δεν είναι τυχαίο ότι σε όλες τις παραπάνω επιθέσεις, η Χρυσή Αυγή αξιοποιεί το νομικό στάτους του “πολιτικού κόμματος” για να συγκαλύψει τα ενοχοποιητικά στοιχεία της εγκληματικής της δράσης. Όπως γράφει ο Γιώργος Πίττας στην Εργατική Αλληλεγγύη:
“Κλείνοντας τα γραφεία των ναζί τους στερείς τη δυνατότητα να στρατολογούν και να οργανώνουν αποτελεσματικά επιθέσεις... Αυτό δείχνει η συσσωρευμένη εμπειρία που έχουμε ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Όπου άνοιγαν γραφεία οι χρυσαυγίτες ήταν θέμα χρόνου να αρχίσουν να ανοίγουν κεφάλια και όπου το κίνημα πέτυχε να τα κλείνει, η δράση τους περιοριζόταν έως εξαφανιζόταν. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Η ύπαρξη γραφείων (σε σύγκριση με τα άτυπα ορμητήρια, υπόγεια, καφετέριες που χρησιμοποιούσαν και εξακολουθούν να χρησιμοποιούν) έρχεται να αναβαθμίσει πολιτικά και να νομιμοποιήσει αυτού του τύπου τη φασιστική δράση. Με το να τους κλείσεις τα γραφεία, τους στερείς τη δυνατότητα να νομιμοποιούν την ύπαρξή τους και να πλασάρουν τους εαυτούς τους στον κόσμο σαν ένα «πολιτικό κόμμα» σαν όλα τα άλλα”.7
Απέναντι στη συζήτηση περί μιας “σοβαρότερης Χρυσής Αυγής” ή τυχόν “εκδημοκρατισμού” της, θα χρειαστεί να τονίσουμε τον αθεράπευτα ναζιστικό (και γι' αυτό και μη μεταρρυθμίσιμο) χαρακτήρα της συγκεκριμένης οργάνωσης. Η δολοφονική επίθεση στον 24χρονο σπουδαστή Αλέξη Λάζαρη στις 31/3/2017 από την Ασφάλεια των κεντρικών γραφείων της Χρυσής Αυγής στη Μεσογείων με επικεφαλής τον εξ απορρήτων του Μιχαλολιάκου Χρήστο Ζέρβα, είναι μια υπενθύμιση ότι η ναζιστική οργάνωση μπορεί να έχει εν πολλοίς αναστείλει τη δράση των ταγμάτων εφόδου όσο διαρκεί η δίκη, αλλά σε καμία περίπτωση δεν τα έχει διαλύσει.
Τέσσερα χρόνια μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα, η φασιστική απειλή είναι υπαρκτή αλλά σε καμία περίπτωση ανίκητη: είναι υπόθεση του εργατικού κινήματος και της πλατιάς αντιφασιστικής πλειοψηφίας να την τσακίσει.
Σημειώσεις
- βλ. τα άρθρα του Δημήτρη Ψαρρά για τον Μάθιου Χάιμπαχ, που κατά δήλωσή του εμπνεύστηκε τη συγκέντρωση στη Σάρλοτσβιλ από τη Χρυσή Αυγή, της οποίας στελέχη πολλές φορές συνάντησε στην Ελλάδα: “Ενας καλός φίλος της Χρυσής Αυγής πίσω από το μακελειό”, ΕφΣυν, 14/8/2017 (διαδικτυακά) και “Εξαγωγή ναζισμού στις ΗΠΑ από τη Χρυσή Αυγή”, ΕφΣυν, 19/8/2017 (διαδικτυακά).
- Για μια επισκόπηση: Γιώργος Πίττας, Κατερίνα Θωίδου, Φάκελος Χρυσή Αυγή: Τα εγκλήματα των νεοναζί και πως να τους σταματήσουμε, Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο, Αθηνα 2013.
- XYZContagion , 9+1 σκηνές από την ιστορία της ελληνικής ακροδεξιάς που ρίχνουν φως στην άγνωστη Χρυσή Αυγή, Θεσσαλονίκη 2014, σελ. 77-82.
- “Η πολιτική και οργανωτική κατάσταση της Χρυσής Αυγής σήμερα”, JailGoldenDawn, 6/1/2017.
- Για περισσότερα, βλ: Συλλογικό, Υπόμνημα της “Πολιτικής αγωγής του αντιφασιστικού κινήματος” για τη δίκη της Χρυσής Αυγής, Μαρξιστικό Βιβλιοπωλείο, Αθήνα 2015.
- Δημήτρης Ψαρράς, “Η Χ.Α. έκαψε τον Μιχαλολιάκο”, ΕφΣυν, 8/7/2017 (διαδικτυακά).
- Γιώργος Πίττας, “Κλείστε τα γραφεία της Χρυσής Αυγής”, Εργατική Αλληλεγγύη, νο. 1280, 28/6/2017.